اصفهان در یک نگاه:
1 - شمای کلی اقتصاد استان :
جمعیت : 5120850 نفر - 6.5 درصد جمعیت کشور – رتبه سوم پرجمعیت ترین استان کشور
جمعیت فعال اقتصادی : 1695522 نفر نرخ بیکاری : 14.4 نرخ مشارکت اقتصادی : 40.4
صنایع بزرگ : فولاد ، پتروشیمی ، سیمان ، انرژی هسته ای
وضعیت اشتغال بر حسب وضعیت جغرافیایی
شمال استان : صنعت و کشاورزی غرب استان : کشاورزی جنوب و شرق : معدنی و خدماتی
سهم بخشهای مختلف در اشتغال استان :
صنعت: 43.7% خدمات : 45.4% کشاورزی : 10.9% بخش خصوصی : 84.2 % بخش دولتی : 15.8 %
1-1 -وضعیت بخش کشاورزی :
اقتصاد غرب استان شامل شهرهای گلپایگان، فریدن، فریدونشهر، چادگان به همراه شهر سمیرم و بخشی از شهرستان کاشان بر پایه کشاورزی می باشد. اصفهان رتبه دوم در تولید گیاهان دارویی گلخانه ای ، رتبه دوم در تولید پیاز، رتبه سوم در تولید سیب زمینی ، رتبه سوم در تولید سیب ، رتبه سوم در تولید انار ، رتبه سوم در تولید گل محمدی، رتبه اول در تولید سبزی و برخی صیفی گلخانه ای ، رتبه اول در تعداد کلنی های زنبور عسل و رتبه چهارم در تولید عسل ، رتبه اول در تولید شیر خام ، رتبه اول صنایع تبدیلی کشاورزی در کشور را دارا می باشد . طبق گزارش دینامیک اشتغال استان ، محصولات گلخانه ای و گیاهان دارویی جزء رسته های اولویت دار استان می باشد.
1-2 -وضعیت بخش صنعت :
اصفهان رتبه اول توسعه یافتگی صنعتی، معدنی و تجاری کشور و یکی از مهمترین قطب های اقتصادی کشور بوده و بدلیل قرارگیری در مرکز کشور ضریب ایمنی بالا جهت سرمایه گذاری داشته و صنایع مادر در آن وجود دارد.
رسته های دارای مزیت رقابتی در استان به شرح زیر می باشد :
صنایع تولید و فرآوری سنگهای ساختمانی، تولید قالی و قالیچه، آماده سازی و ریسندگی الیاف نساجی، ساخت انواع محصولات پلاستیکی، ریخته گری و قطعه سازی از فولاد، آهن و فلزات اساسی، ساخت قطعات و ملحقات وسایل نقلیه موتوری (سبک و سنگین)،تولید زیورآلات طلا و جواهر، تولید پوشاک، تولید کفش از چرم مصنوعی.
اصفهان در تولید آجر، تولید سیمان، تولید گچ، ساخت قطعات خودروهای سنگین، تولید و فرآوری سنگهای ساختمانی، تولید فرش ماشینی و... دارای رتبه ممتاز و غالباً اول در سطح کشور است و سهم بالایی از اشتغال استان را دارد . اصفهان دارای زیر ساخت های لازم جهت توسعه بخش صنعتی مانند راههای درون شهری و برون شهری، شهرک های متعدد صنعتی، بنگاه های توانمند حمل و نقل کالا، راه آهن، فرودگاه ، گمرک تخصصی و ... می باشد .
بخش دیگری از صنایع خرد، کوچک و متوسط استان فعالیت صنفی دارند و سهم بالایی در صنعت استان بر عهده آنها می باشد. برخی از آنها مانند نساجی، زیورآلات طلا، پوشاک و کفش نه تنها سهم قابل توجهی در اقتصاد و اشتغال استان دارند بلکه در سطح کشور رتبه و جایگاه ممتاز دارند. اصفهان دارای 412 معدن در حال بهره برداری داشته و در سه حوزه معادن سنگهای تزئینی، معادن سنگ آهن و معادن سنگ آهک دارای مزیت رقابتی می باشد.
1-3-وضعیت بخش خدمات :
در بخش خدمات استان اصفهان دارای 4 بخش اصلی اصناف ، بازرگانی ،گردشگری ، ساختمان می باشد . اصفهان دارای 627 اتحادیه و 174266 پروانه کسب بوده که 26% آن تولیدی و ماهیت شبه صنعتی دارد.
مهمترین رسته های صنفی استان صنایع دستی، صنایع ماشینکاری و فلزتراشی، فنآوری اطلاعات IT ، گز و شیرینی سنتی اصفهان و حمل و نقل بار جاده ای می باشد . مهمترین کالاهای صادراتی استان : مواد پتروشیمی، آهن و فولاد و فرش می باشد.
گردشگری مهمترین و توسعه یافته ترین بخش خدمات در استان اصفهان است که توسعه آن به عنوان یک رسته، اثرات غیرمستقیمی بر رسته های دیگر حتی رسته های صنعتی استان خواهد داشت. براساس آمار در دسترس، تعداد گردشگران خارجی در سالهای گذشته افزایش مناسبی داشته است. این آمار با توجه به وضعیت سیاسی ایران روز به روز در حال افزایش است و می توان چشم انداز خوبی را برای آن متصور شد. از نظر زیرساختهای لازم نیز در حال حاضر 170 دفتر خدمات مسافرتی و گردشگری در استان اصفهان فعالیت دارند که از این تعداد 130 دفتر در شهرستان اصفهان فعال است. بسیاری از رسته های مرتبت با ساختمان از جمله آجر، سنگ، سرامیک، لوله و اتصالات و... جزء مزیتهای استان محسوب می شوند.
طبق مطالعات دینامیک اشتغال انجام شده ذیل طرح تکاپو که به تصویب کارگروه اشتغال استان نیز رسیده است، استان اصفهان از منظر اقتصاد و اشتغال به ٤ منطقه مختلف به شرح زیر تقسیم میشود:
- منطقه اول: صنعتی- کشاورزی شامل شهرستان های کاشان، نطنز، آران و بیدگل
- منطقه دوم: کشاورزی شامل شهرستان های فریدن، فریدونشهر، خوانسار، چادگان، سمیرم و غرب شهرستان نجف آباد
- منطقه سوم: معدنی- خدماتی شامل شهرستان های نائین، اردستان، خوروبیابانک، شهرضا، دهاقان و جنوب شهر اصفهان
- منطقه چهارم: صنعتی- خدماتی شامل شهر ستان های ا صفهان، شاهین شهر و میمه، برخوار، نجف آباد، تیران و کرون،
مبارکه، لنجان، خمینی شهر، فلاورجان، مبارکه
2- جایگاه استان و وضعیت اشتغال استان در اسناد بالادستی
2-1-در نظام تقسیم کار ملی و منطقه ای مطابق سند آمایش، نقش های استان اصفهان به شرح زیر تعریف گردیده است
- - ارتقاء جایگاه استان در تولید آثارهنری و فرهنگی در سطح منطقه و کشور
- - ارتقاء و توسعه جایگاه انواع گردشگری استان بویژه ایجاد قطب توریست درمانی و قطب خدمات درمانی در منطقه و کشور
- - ارتقای نقش ترانزیتی استان با ایجاد هاب لجستیک در سطح ملی
- - ارتقای جایگاه استان در تولیدات کشاورزی ارگانیک و سالم در سطح ملی
- - ارتقای مدیریت جامع منابع آب و بهره گیری از فن آوری نو در بازچرخش آب
2-2-استان اصفهان در افق چشم انداز :
- - در مقیاس فراملی دروازه مرکز ارائه خدمات گردشگری تاریخی طبیعی و سلامت در سطح بین الملل به ویژه کشورهای همسایه دارای نقش موثر در حوزه صنایع مادر و نوین و دانش بنیان با جایگاه ویژه در حوزه علم و فناوری هنر و ارائه الگوی جامع ایرانی-اسلامی در مدیریت و برنامه‌ریزی سرزمینی و شهری
- - در مقیاس ملی یکی از مقاصد اصلی گردشگری تاریخی فرهنگی طبیعی و رویداد محور کشور ، قطب ملی فعالیت های علمی آموزشی و دانشمند بنیان
- - در مقیاس منطقه‌ای تامین‌کننده دانش فنی نوین برای بخشهای مختلف اقتصادی منطقه ، هماهنگ کننده و تنظیم کننده فرآیند های لجستیکی منطقه و حوزه مرکزی کشور
3-2-وضعیت استان در سند راهبردی برنامه ششم توسعه
- گردشگری و صنایع دستی
استان اصفهان یکی از مهم ترین استان های کشور در عرصه فعالیت های صنعت گردشگری با اتکا بر منابع تاریخی- فرهنگی، هنری و طبیعی خود میباشد و نقش منحصر به فردی در سیستم اقتصاد گردشگری کشور و همچنین در معرفی فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی دارد. این استان با داشتن جایگاه نخست کشوری از نظر تعدد و تنوع صنایع دستی و صادرات آن و رتبه اول کشور در دریافت بالاترین تعداد نشان بین المللی مرغوبیت صنایع دستی از سازمان یونسکو و داشتن عنوان )برند( شهر جهانی صنایع دستی برای شهر اصفهان طبق اعلام شورای جهانی صنایع دستی، موقعیتی ویژه برای ارتقای جایگاه بین المللی صنایع دستی کشور و استان و دستیابی به بازارهای جهانی، جذب گردشگر و همچنین بهبود اشتغال پایدار به وجود آورده است.
بهره گیری از غنای تاریخی و فرهنگی ویژه استان و اعتبار جهانی ویژه، عامل مهمی برای تقویت هویت ملی و خودباوری است. این مهم رسالت ویژه ای را برای سازمان متولی بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان به وجود آورده تا ضمن صیانت از سرمایه های تاریخی ایرانی – اسلامی و انجام وظایف تصدیهای اجتماعی، نقش سازنده ای در سازماندهی و هدایت جریانهای مردمی و اجتماعی و اقتصادی، با پیوند سه حوزه مربوطه داشته باشد.
- کشاورزی
چشم انداز توسعه بخش کشاورزی عبارت است از: دستیابی به کشاورزی پایدار که با استفاده بهینه از منابع طبیعی همراه با ساماندهی بهرهبرداران بخش، نقشی حیاتى در ایجاد عدالت اجتماعى و تأمین امنیت غذایى و زیستی جامعه داشته و سهم قابل توجهی در توسعه پایدار استان خواهد داشت.
3-رسته های اولویت دار استان اصفهان بر اساس گزارش تحلیل بازار مبتنی بر دینامیک اشتغال:
